| index | actueel | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 |
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |

Oud nieuws 2021


december 2021    

Sierlijke zeekat
Sepia elegans Blainville, 1827
Op 11 oktober vond ik in de vloedlijn bij paal 5 het rugschild van een sierlijke zeekat. Deze soort blijft klein en komt niet in de Noordzee voor. Wel spoelen af en toe rugschildjes van deze soort aan.
De sierlijke zeekat leeft zuidelijk van Het Kanaal, maar de rugschildjes drijven en komen zodoende ook af en toe voor langs het Nederlandse strand. Kenmerkend is de slanke vorm en de zachtroze kleur aan de bovenkant van het rugschild. Ter vergelijking onder een klein rugschild van de gewone zeekat, een algemene soort in de Noordzee.
© Thijs de Boer

december 2021    

Makreelhaaien
Lamniformes
Op 2 november vond ik in de vloedlijn ter hoogte van paal 12 deze fraaie rugwervel. De wervel is afkomstig van een grote haai uit de orde van de Lamniformes (makreelhaaien). Dit is te zien aan de vele tussenschotjes die in de rugwervel zijn te zien.
De Lamniformes zijn over het algemeen grote haaien, waaronder de witte haai. De meest voorkomende soort uit deze orde die in de Noordzee voorkomt is de haringhaai of neushaai. Deze haai kan tot 3 meter lang worden. Mogelijk is de wervel uit deze soort afkomstig.
© Thijs de Boer

december 2021    

Bruinvis
Phocaenaphocaena (Linné, 1758)
© Thijs de Boer
Op 22 november vond ik een al flink vergane bruinvis bij paal 10. Enkele bijzondere botten heb ik er uit gehaald: het tongbeen (in de vorm van een vissenstaart) met bijbehorende botjes en de twee penisbotten.
Veel zee-, maar ook landzoogdieren hebben deze penisbotten. Bij de mens zijn ze verdwenen in de loop van de evolutie, omdat???? we monogaam werden en er minder concurrentie nodig was om de vrouwen! Is er wel concurrentie, dan paren mannetjes extra lang met een vrouwtje, om zo de concurrentie op afstand te houden!!
En zo'n penisbot helpt daarbij.

december 2021    

Grote blauwe haai
Prionace glauca (Linné, 1758)
© Foppe Schut
Op 21 december vonden Foppe Schut en Veronika Skuplik op het strand ter hoogte van paal 2 een grote blauwe haai.
Het dier was bijna twee meter lang (volwassen), puntgaaf en nog maar heel kort geleden doodgegaan: zelfs de ogen zaten er nog ongeschonden in en dat is meestal het eerste dat meeuwen er uit pikken.

De grote blauwe haai leeft in alle oceanen maar is in de Noordzee een uiterst zeldzame verschijning. Een jaar geleden spoelde er (ook in december) een nog levend exemplaar aan bij Ouddorp. Verder zijn er geen meldingen uit ons land bekend.
De dieren leven van kleine vissen en inktvissen en soms pakken ze een wat grotere prooi. Ze hebben scherpe, gekartelde tanden.
© Thijs de Boer © Thijs de Boer

oktober 2021    

Paard
Equus ferus Baddaert, 1785
© Thijs de Boer
Op 14 oktober vond Jakob Hanck uit Ramsdorf, Duitsland dit zwarte bot op de Balg. Het betreft een ellepijp van een paard. Gezien de conserveringstoestand (zwart, zwaar) zeker honderden en wellicht enkele duizenden jaren oud.

augustus 2021    

Mens
Homo sapiens Linné, 1758
©
Op 22 januari van dit jaar vond Casper Meinders uit Pieterburen dit langwerpige bot op het strand bij paal 14. Navraag bij Naturalis leerde dat het om een menselijk scheenbeen gaat. Het Nederlands Forensisch Instituut deed onder zoek naar de ouderdom van het bot en stelde vast dat het om een bot gaat uit de periode tussen ca. 393 en ca. 181 vóór Christus.De tijd dat het Waddengebied en de eilanden zich nog aan het vormen waren en er langs de Waddenkust zich steeds meer stammen (o.a. Germaanse stammen waaronder de Friezen) vestigden.

augustus 2021    

Augustinuskrab
Lithodes maja (Linné, 1758)
© Marieke Florissen
Op 14 juli vond Marieke Florissen uit Leek deze stekelige grote krabbenpoot. De poot is afkomstig van een Augustinuskrab (zie "Actueel" van april 2021). Van deze soort werd op 8 maart een geheel dier gevonden. Al is het alleen een poot: een zeer zeldzame vondst dus!

augustus 2021    

Gedoornde hartschelp
Acanthocardia echinata (Linné, 1758)
© Thijs de Boer
Timo Meijer en Marit Landman uit Nijmegen vonden op 16 juli dit prachtige doublet van de gedoornde hartschelp in de vloedlijn tussen paal 13 en 14. Oude verkleurde losse kleppen zijn niet zeldzaam, maar een vers doublet zoals dit is een heel zeldzame vondst. De laatste jaren wordt deze soort wel iets vaker gevonden dan vroeger.

augustus 2021    

Ivoornoot
Phytelephas macrocarpa Ruiz & Pav
Op 28 juli vond Marieke den Boon uit Middelburg deze ivoornoot in de vloedlijn tussen paal 8 en 12. De noot is zo'n 5 cm lang en hoogstwaarschijnlijk uit een scheepslading van een vergaan schip. Ze worden af en toe op de Waddeneilanden en zelden aan de Nederlandse vastelandskust aangetroffen. Vroeger werden uit het keiharde, witte binnenste deel ("ivoor") knopen en sieraden gemaakt. In Hamburg, maar ook in Veendam stonden dergelijke fabrieken.
© Marieke den Boon

augustus 2021    

Gemarmerde streepschelp
Musculus subpictus (Cantraine, 1835)
Bas de Wilde uit Amersfoort vond op 11 augustus een fijn gruisrandje tussen paal 1 en 3 en trof daarin twee gemarmerde streepschelpen aan. Dit kleine mosseltje (deze is 5 mm lang) wordt maar zelden los gevonden, meestal zit het vastgehecht aan drijvende voorwerpen. Sowieso is het een zeldzame vondst.
© Bas de Wilde

augustus 2021    

Europese zeekreeft
Homarus gammarus (Linné, 1758)
© Thijs de Boer
Kaat Koeslag uit Eefde vond op 20 augustus deze puntgave schaar van een grote Europese zeekreeft. Af en toe worden onderdelen van deze kreeft aan het strand gevonden. Heel zelden spoelt een compleet dier aan. Kaat heeft de poot uitgekookt om het vlees te verwijderen. Daardoor is de poot niet meer blauw, maar rood geworden!

juni 2021    

Gewone artemisschelp
Dosinia exoleta (Linné, 1758)
Op 24 april vonden Betsy van Oortmarssen en Jasper Schaaf uit Groningen deze prachtig getekende gewone artemisschelp ter hoogte van paal 9. Het dier zat nog in de schelp. De schelp lag in een grote bank met Amerikaanse zwaardscheden. Verse artemisschelpen zijn heel zeldzaam hier en meestal zijn ze wit.
© Jasper Schaaf

juni 2021    

Hauwwier
Halidrys siliquosa Lyngbye, 1819
© Xiaoshan de Bock

Xiaoshan de Bock uit Harlingen vond op 3 mei dit hauwwier in de vloedlijn ter hoogte van paal 3. Hauwwier is een zeldzame wiersoort aan het strand van Schiermonnikoog. Het wier komt voor van Noorwegen tot Spanje en leeft enkele meters beneden de laagwaterlijn.

juni 2021    

Gewone pijlinktvis
Loligo vulgaris Lamarck, 1798
© Astrid van der Zaag

In mei vond Astrid van der Zaag dit vreemde "geval" op het strand. Het is ongeveer een halve meter lang en bestaat uit allemaal gelatine-achtige strengen. Bezoekers van het Schelpenmuseum melden ze ook wel eens en hebben het dan over "een grote kwal met dreadlocks".
Het is geen kwal, maar het zijn de eieren van de gewone pijlinktvis. Deze inktvis wordt ongeveer 75 cm lang en leeft in de Atlantische Oceaan, van Noorwegen tot aan de westkust van Afrika. In het voorjaar trekken ze naar onze kustwateren en daar leggen de vrouwtjes hun eiertrossen. Sommige spoelen aan.
Wanneer je zo'n tros tegenkomt, kun je in de strengen de eitjes zien zitten. Soms zijn die al zo ver ontwikkeld, dat de oogjes van deze mini-inktvissen als zwarte puntjes zichtbaar zijn! De eiertrossen zijn tot in de zomer te vinden.

april 2021    

Pholade
Pholas dactylus Linné, 1758
© Thijs de Boer

Op 6 maart vond Kees Peeters uit Nieuwkoop deze fossiele klep van een pholade in een uitgestorven schelpenbank ter hoogte van paal 16. Aan de conserveringstoestand te zien is de schelp waarschijnlijk afkomstig uit het Eemien, de warme periode tussen de laatste twee ijstijden.
Levend komt de soort voor van de Lofoten tot de westkust van Marokko. De dieren boren in hout, klei en steen en de dichtstbijzijnde vindplaats is Helgoland. Zeer kenmerkend is de omgeslagen bovenrand die in 'kamertjes' is verdeeld.
Heel zelden spoelen verse kleppen aan, die vastgehecht zitten aan zeewier. Zo'n verse klep vond ik op 17 februari in de vloedlijn bij de dijk, westelijk van de Oude Steiger.

april 2021    

Augustinuskrab
Lithodes maja (Linné, 1758)
© Thijs de Boer Op 8 maart vond ik (na een melding enkele dagen eerder op waarneming.nl) ter hoogte van paal 7 deze prachtige, volledig gave Augustinuskrab. Deze soort is langs onze kust een zeer zeldzame verschijning en alleen in 2006 zijn er hier enkele losse looppoten gevonden.
De soort leeft met name in de noordelijke wateren van de Atlantische Oceaan en komt zuidwaarts voor tot het noorden van Denemarken en langs de kusten van Schotland, maar ook bij IJsland en langs de Noord-Amerikaanse kust.

april 2021    

Zeekreeft
Homarus gammarus (Linné, 1758)
© Thijs de Boer Op 21 maart vond ik op het uiteinde van de Balg deze mooie zeekreeft. De laatste jaren worden dieren (of delen ervan) af en toe aangetroffen op het strand van Schiermonnikoog. Mogelijk bieden de stenen rond de voeten van de windmolens een goede schuilplaats.

april 2021    

Steur
Acipenser sturio Linné, 1758
© Alieke Talsma Ivar Talsma vond op 21 maart deze zeldzame beenplaat van een steur ter hoogte van paal 13. Kenmerkend zijn het fraaie patroon en de ruitvorm. De steur is sinds de vijftiger jaren van de vorige eeuw verdwenen uit ons land. Momenteel zijn er pogingen de soort te herintroduceren. De steur kan tot 3 meter lang worden en weegt dan meer dan 300 kg.

april 2021    

Bever
Castor fiber Linné, 1758
© Hanneke Somer Op 23 maart vond Hanneke Somer uit Feerwerd dit zwarte bot in de strand-duintjes ter hoogte van paal 10. Het blijkt te gaan om een dijbeen van een bever. Dit dier leefde hier gedurende de laatste ijstijd, meer dan 10.000 jaar geleden! In oktober 2017 is er ook een dijbeen van een bever gevonden.

april 2021    

Wulk
Buccinum undatum Linné, 1758
© Jacob Bouwman Op 26 april vond Jacob Bouwman uit Leiden deze fraaie, linksgedraaide wulk ter hoogte van paal 8 (links op de foto).
De wulk heeft 'normaal' de mondopening aan de rechter-onderzijde, wanneer je de schelp met top naar boven houdt. Héél zelden is er een genetische afwijking, waardoor de schelp andersom draait tijdens het groeien. Het is de vijfde linksgedraaide wulk die van Schiermonnikoog bekend is.

februari 2021    

Brede strandschelp
Mactra glauca Born 1778
© Thijs de Boer

Op 8 januari vond ik in de vloedlijn bij paal 17 deze brede strandschelp. De soort leefde hier in het Eemien, de periode tussen de laatste twee ijstijden (ca. 100.000 jaar geleden). Gave kleppen zijn heel zeldzaam omdat ze erg dun zijn: meestal vind je fragmenten. Dit is de vierde gave klep die ik op Schiermonnikoog heb gevonden.
Ter vergelijking rechts de (meer algemene) fossiele grote strandschelp, ook een soort uit het Eemien.

februari 2021    

© Thijs de Boer

Koolvis
Pollachius virens (Linné, 1758)
Op 14 januari vond ik voor de eerste keer in mijn leven ter hoogte van paal 9 een dode koolvis van zo'n 60 cm lengte. Kenmerkend is de lichte zijlijn. Koolvissen leven in de Atlantische Oceaan, zowel aan de oostkust van Canada en de VS als aan de westkust van Europa, tot halverwege Afrika.
© Wikipedia

februari 2021    

Blonde rog
Raja brachyura Lafont, 1871
© Thijs de Boer
Eikapsel blonde rog (boven) en stekelrog.

Na enkele dagen noordelijke wind vond ik op 16 januari, naast een aantal eikapsels van de stekelrog, in de vloedlijn bij paal 15 ook dit grote eikapsel van de blonde rog. Deze soort leeft zuidelijk van Het Kanaal en spoelt maar zelden aan op Schiermonnikoog.

februari 2021    

Grote zwaardschede
Ensis magnus Schumacher, 1817
© Thijs de Boer
Op 18 januari vond ik bij paal 12 tussen de miljoenen Amerikaanse zwaardschedes dit doublet van de grote zwaardschede.
De grote zwaardschede is sinds de introductie van de Amerikaanse zwaardschede steeds zeldzamer geworden. Beide soorten lijken erg op elkaar, maar de grote zwaardschede is smaller en heeft een lichtere kleur. Ook de spierindruksels aan de binnenkant van de schelp verschillen: bij de grote zwaardschede is dit veel langer dan de slotband, bij de Amerikaanse zwaardschede slechts iets langer.
© Thijs de Boer
Spierindruksels grote zwaardschede (boven) en Amerikaanse zwaardschede.

februari 2021    

Tere hartschelp
Acanthocardia paucicostata (Sowerby, 1839)
© Thijs de Boer
Op 26 januari vond ik deze klep van de tere hartschelp in de vloedlijn bij paal 17. Deze soort leefde hier gedurende het Eemien, de periode tussen de laatste twee ijstijden. Omdat de schelp erg dun is, zijn gave kleppen zeldzaam.

februari 2021    

Wijde mantel
Aequipecten opercularis (Linné, 1758)
© Thijs de Boer
Ook op 26 januari lagen deze twee doubletten van de wijde mantel in de vloedlijn, ter hoogte van paal 15. Het ene exemplaar heeft de 'gangbare' kleur: bruin gevlekt. Het andere exemplaar is prachtig geel van kleur en viel dan ook erg op!
| index | actueel | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 |
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |